Je mag geen reclame maken op of rond het stembureau. Dat is een duidelijke en strikte regel. Dus geen posters of flyers, geen kleding met partijslogans of stemadviesgesprekken met iemand achter het stembureau. Maar! Gek genoeg mag je in het stemhokje zelf nog wel reclame maken. Dan heb ik het over lijstduwers.
Lijstduwers zijn mensen die op de kieslijst staan om de partij te steunen, maar die niet bereid zijn om plaats te nemen in de politiek als ze gekozen worden. Dit gebeurt landelijk, provinciaal en lokaal. Ze zijn ambassadeur voor hun partij. Ze zijn pure reclame. Ik vind dat om twee redenen niet goed. Ten eerste omdat er dus geen reclame gemaakt mag worden bij het kiesbureau, terwijl je in het stemhokje zelf nog even een paar promoters onder je neus krijgt. Ten tweede vind ik het kiezersbedrog. Ik vind dat je mag verwachten dat als je je stem uitbrengt op iemand, dat diegene ook daadwerkelijk in de tweede kamer, provinciale staten of gemeenteraad gaat. Het heet immers een kieslijst. Het heet geen ‘je-mag-jouw-stem-op-me-uitbrengen-maar-ik-ben-eigenlijk-bedoeld-als-reclame-dus-ik-zal-bij-genoeg-stemmen-niet-in-de-politiek-gaan-lijst’.
En dan hoor ik: “ja, maar, ik sta laag, dus ik verwacht niet dat ik erin kom”. Nou, de praktijk leert dat dat toch met regelmaat gebeurt. Of ik hoor: “Ja, maar anders is onze kieslijst zo kort”. Nou, dan is dat zo. Dat is wel zo eerlijk naar de kiezer toe. Toch?
Ik pleit er daarom voor om de mogelijkheid van lijstduwerschap af te schaffen. En zo lang dat niet zo is, als politiek te zeggen: wij doen er niet meer aan. Te beginnen bij de lokale politiek. Hoe stoer als alle politieke partijen bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen (ja, dat duurt nog even, maar dan hebben we bij deze ruim de tijd om erover na te denken) geen lijstduwers meer hebben! Of weet iemand een argument waarom lijstduwerschap wél een goed idee is?
Marianne Hutten
Fractievoorzitter In Beweging